Tüm dünyanın başına bela olan korovirüs salgını, NATO'nun da başını ağrıtacak gibi görünüyor. İttifak içindeki ülkeler birbirine yardım etmek yerine birbirlerinin tıbbi malzemeleri çalıyor. Uzun süredir dağılması tartışılan NATO'yu yine zorlu günler bekliyor.

2014-2017 yılları arasında ABD Ordusu'nun Avrupa'daki Kara Kuvvetleri'nin komutanlığını yapan emekli Korgeneral Ben Hodges, DW Türkçe'den Değer Akal’a yaptığı değerlendirmede, "Salgının NATO'nun harbe hazır olma yetkinliğini etkilemekte olduğu tabii ki inkar edilemez ancak şu da bir gerçek ki salgın, potansiyel hasımlarımızı da etkiliyor" dedi. Avrupa Politika Analiz Merkezi (CEPA) adlı düşünce kuruluşunun Stratejik Araştırmalar bölümünün başkanlığını yürüten Hodges, NATO'nun salgının etkilerine rağmen savunma ve güvenlik alanında kendisinden beklenen görevleri sürdürdüğünü savunarak, "İzleme, gözetleme, istihbarat toplama, radar, füze savunma sistemi, Karadeniz ve Baltık hava devriyesi ve donanma misyonları ile NATO asli görevlerini yerine getirmeye devam ediyor" şeklinde konuştu.

'NATO HAZIRLIKSIZ YAKALANDI'

NATO uzmanı Doç. Dr. Aylin Ünver Noi ise, İttifak'ın en tehlikeli salgınlardan biri olan Kovid-19'a hazırlıksızlık yakalandığı görüşünde. DW Türkçe'nin sorularını yanıtlayan İstinye Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Noi, İttifak'ın salgınlar ve doğal afetlere karşı direncini, güçlükleri yenme ve çabuk toparlanma yetkinliğini güçlendirmesi gerektiğini vurguladı. NATO'nun sonuncusu 2010 yılının Kasım ayında kabul edilen 'stratejik konseptinde' salgınların oluşturduğu tehditlere yer verilmediğine dikkat çeken Noi, şöyle devam etti: "Gerçi 2014'teki zirvede kabul edilen deklerasyonda üye ülke liderleri iklim değişikliği ile beraber, doğal afetlerin şiddetini giderek artırdığını, insan sağlığına yönelik riskler bulunduğunu kayda geçirdiler ama strateji belgelerinde değişikliğe gidilerek bunların NATO'nun görev tanımına dahil edilmesini sağlayacak adım atılmadı. Güvenlik alanında değişen koşullar ışığında, stratejik planlarını sürekli olarak yenileyen NATO'nun son dönemde tehdit algılamalarında öne çıkan başlıklar hibrid savaşlar, siber saldırılar ve enerji güvenliği oldu. Ancak Kovid-19'da olduğu gibi bir salgının bu kadar büyük bir tehdite dönüşebileceği öngörülemedi."

'NATO DAHA ETKİN ROL ÜSTLENMELİ'

Aylin Ünver Noi, NATO'nun hem kendi caydırıcılığını koruyabilmek hem de müttefiklere yardımları ulaştırabilmek için, insan güvenliğini öncüleyen konularda çok daha etkin rol üstlenmesi gerektiği görüşünde:

"İklim değişikliği ile beraber doğal afetlerin şiddetinin ve miktarının artması, 2000'li yıllar itibariyle var olan salgın hastalıklarının da gelinen noktada daha küresel boyuta ulaşması bu ihtiyacı gözler önüne seriyor. Ayrıca NATO'nun kendi misyonunu yerine getirmesini de zorlaştırabileceği, caydırıcılığı üzerinde olumsuz etki yaratabileceği için de ittifak bu tehditleri göz önünde bulundurarak planlamalarına dahil etmeli."

RUSYA VE ÇİN'DEN GELEN HAMLELER

NATO üyelerinin salgının başlarında İtalya ve İspanya'ya yardım için harekete geçmekte geç kalmaları, Rusya ve Çin'in daha önce davranarak yardım ulaştırmaları, Ben Hodges gibi pek çok NATO uzmanının da eleştirilerine yol açtı. "Batılı müttefikler hemen yardıma gitmiş olmalıydı" diyen Hodges, şu özeleştirisini dile getirdi:

"ABD bir tsunami ya da deprem olduğunda ilk yardıma giden ülke olarak bilinir. Bu sefer yapmadık. Çin ve Rusya boşluğu doldurmak istedi ve puan topladılar. Gönderdikleri yardımlar ya ilgisiz ya da standartlara uymuyordu. Ancak yine de basında geniş yer buldular. Bundan ders çıkarmak zorundayız."