Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğinin baskısı, en çok buzullar üzerinde görülüyor. Hakkari‘nin Cilo Dağı‘ndaki buzulların erimeye başlamasının ardından Doğu Karadeniz’deki 3 bin 937 metre yüksekliğindeki Kaçkar Dağları‘nda da buzulların eridiği bildirildi.

Son yıllarda artış gösteren erime eğilimi nedeniyle dağcıların kullandığı kuzey tırmanış rotalarında da değişikliğe gidildi. Türkiye Dağcılık Federasyonu (TDF) Başkanı Prof. Dr. Ersan Başar, “Kaçkarlar’daki büyük ve küçük buzulumuz hacim olarak ciddi oranda küçüldü” dedi.

Buzulların erimeye başlamasında, iklim krizine bağlı ani lokal ve şiddetli yağışlar, can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan sel ve heyalanları sık sık yaşayan Karadeniz’de hava ve deniz suyu sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi en büyük sebebi oluşturuyor.

Aynı zamanda Türkiye’nin Antarktika Bilim Seferi ekip lideri olan Prof. Başar, küresel ısınmaya bağlı olarak yaşanan iklim değişikliğinin meteorolojik ve denizel hareketleri etkilemesinin, hayatın her alanında hissedildiğini söyledi:

“Dünyadaki en önemli nokta olan Himalaya Sıradağları dünya buz kütlesinin önemli merkezlerinden biri. Antarktika ve Arktik’teki buz kütlelerini düşündüğümüzde, dünyanın toplam tatlı suyunun yüzde 70´inden fazlasını barındırıyor. Bununla birlikte kutup bölgelerindeki buzullar da çok önemli. “Tripolar” dediğimiz üç kutbun dengesi küresel ısınmanın etkisiyle oluşan iklim değişimini önemli şekilde etkiliyor. Bu üç kutup noktası dünyadaki sıcaklık dengelerini kontrol ediyorlar.”

‘Tırmanış rotaları her yıl değişiyor’

Federasyon olarak dağlardaki buzulların erimesinin dağcılığa etkilerini araştırdıklarını belirten Prof. Dr. Başar şöyle konuştu:

“Buzların erimesi tırmanış rotalarını oldukça değiştirdi. Rotaların değişmesiyle dağcılık faaliyetlerinin yapıldığı alanlarda farklı riskler olmaya başladı ve dağcıların bir önceki yılda gittiği rotada gidemez hale geldi. Alpler‘de, Türkiye’de de Ağrı Dağı‘nda, Kaçkarlar’da, Erciyes Dağı‘mızdaki buzullarda ciddi erime meydana geldi. Son 10 yıl içerisinde Erciyes Dağı’ndaki Tarak Buzulu tamamen yok oldu. Kaçkarlar’daki büyük ve küçük buzulumuz hacim olarak ciddi oranda küçüldü. Bu küçülme dağcıların o bölgedeki tırmanış alanlarını olumsuz yönde etkiliyor”

Kaçkar’daki küçük buzulun son üç yıl içinde tamamen eridiğini ve kütlesinin yarıdan fazlasını kaybettiğini, büyük buzulun ise aşırı küçüldüğünü ve artık üzerinde buzul ibaresinin kalmadığını ve bir taş parkuru haline geldiğini anlatan Başar,  “Orada yoğun şekilde dağcılık eğitimleri yapıyorduk ancak şimdi böyle bir alan kalmadı. Son 20 ve 50 yıl içindeki erime miktarları gözle görebilir düzeyde. 5 milyon yıllık buzul dönemlerin kayda geçtiğini biliyoruz. 20 yıl gibi bu kadar küçük bir zaman diliminde bu kadar büyük erime hem dağcıları hem de doğa sporu yapan insanları çok olumsuz etkiliyor” dedi.

Kaçkar buzulları

Türkiye’nin 3 bin 937 metre ile en yüksek dördüncü zirvesi Kaçkar Dağı, Rize‘nin Çamlıhemşin ilçesinde yer alıyor. Bölgede, altı dağ buzulu ve 13 kaya buzulu bulunuyor. Bu altı dağ buzulundan en büyük üçü Kaçkar Dağı’nın kuzeye bakan yamaçlarında.  Ayrıca zirvenin güney tarafındaki küçük sirk içinde, Ludwif Krenek’e atfen “Krenek Buzulu” adı verilen, 350 metre uzunluğunda bir buzul buzul daha bulunuyor. Krenek’in en düşük yüksekliği 3 bin 597 metrede.

Kaçkar’da buzul izleri kuzeyde 2000, güneyde 2200 metrelere kadar rahatlıkla izlenebiliyordu. Erime giderek hızlansa da alan Anadolu‘nun en önemli aktüel buzul alanlarından biri.